Stor granbarkbille påvist i Møre og Romsdal

Granbarkbillen er det insektet som gjer mest skade på gran i Noreg og Europa. Under bestemte forhold kan den angripe og drepe heilt friske grantre. Den har eit godt utvikla kjemisk signalsystem og eit etablert samarbeid med blåvedsoppar. Dette gjer billa i stand til å drepe grantrea relativt raskt og nytte dei som ynglemateriale. Billebestanden aukar gjerne etter tørkesomrar, når grana er svekka av tørkestress.  

Blir overvåka

NIBIO har gjennom mange år følgt utviklinga i bestanden av stor granbarkbille. Utbreiinga av billa følgjer utbreiinga av vanleg gran. Under overvåkinga blir det sett ut barkbillefeller. Først i år er det sett ut feller i dei tre vestlandsfylka. Med aukande alder på granskogen i dette området, er det grunn til å tru at billa dukkar opp.

Fellene i Møre og Romsdal blei sett opp i ein aust-vest gradient. Første fella i aust stod i Rindal (Trøndelag), og vidare fire nedover Surnadal og den siste på Meisingset i Tingvoll. Fellene blei sett opp på ferske hogstflater etter granhogst. Ein pose med billa sitt eige luktstoff, feromon, blei nytta som åte. Fellene blei tømt fire gonger gjennom sommaren.

Fangst i nesten alle feller

Det blei fangst i alle fellene med unntak av fella på Meisingset. Størst fangst gav fella på Moen i Surnadal. Her blei det fanga over 2 000 biller ved den eine tømminga, og ein total fangst på over 4 000 biller. Dei andre fellene som ga fangst hadde frå nokre få til eit hundretal biller. Dette er relativt låge tal samanlikna med austlandet, der fleire feller hadde rundt 20 000 biller på ei tømming.

Ingen registrerte skadar

Vi har ikkje registrert skadar av granbarkbille på vår gran, men funn av billa viser at den kan vere ein potensiell skadegjerar. Granskogen i Møre og Romsdal er ung og frisk, noko som gjer den sterk imot eventuelle skadar. Likevel kan endra klima, som tørke og storm, føre til svekka motstandskraft.