Landbrukseigedommar og plikter

Oppdatert 08.05.2023

Eigedomane er grunnlaget for verdiskapinga i landbruket. Den som overtek ein  landbrukseigedom må søkje om konsesjon dersom eigedomen er utan bygningar, eller dersom eigedomen har eit samla areal på meir enn 100 dekar, eller eigedomen har meir enn 35 dekar fulldyrka og/eller overflatedyrka jord.

Konsesjonslova gjeld for dei fleste typar erverv (kjøp eller arv) av fast eigedom. Formålet med konsesjonslova er verne om produksjonsareala i landbruket, noko som blir gjort gjennom regulering og kontroll når fast eigedom blir kjøpt eller seld. Lova skal dessutan sikre eigar- og bruksforhold som er tenlege for samfunnet. Vi må til dømes ta omsyn også til framtidige generasjonar, landbruksnæringa, behov for utbyggingsgrunn, miljø og busetting.  

Buplikt

Det er eit politisk mål å ha busetjing i heile landet, noko som blant anna blir sikra gjennom buplikta. Plikta følgjer direkte av lova når den som har odel eller er i nær slekt med førre eigar, overtek ein eigedom med bustadhus og meir enn 35 dekar dyrka mark eller 500 dekar skog. Buplikt kan òg setjast som vilkår i ei konsesjonssak. Kommunen kan også innføre buplikt for dei som kjøper eller arvar heilårsbustader, utan omsyn til storleik på eigedomen. 

Jordlova

Jordlova speglar det landbrukspolitiske målet om å sikre arealressursane og halde oppe og styrkje ressursane på det enkelte bruket. Dette inneber mellom anna at den som eig dyrka mark, har ansvar for at jorda blir driven.

Jordlova har reglar om driveplikt, omdisponering av dyrka og dyrkbar jord, og om deling av landbrukseigedom. Kommunen behandlar og avgjer saker etter jordlova og konsesjonslova, og Statsforvaltaren er klageinstans.

Vis meir

Fann du det du leitte etter?

Ta gjerne kontakt med oss via sikker melding dersom du ønskjer at vi skal svare deg.

Publisert 18.09.2023

Endring i mynde i saker om konsesjon til aksjeselskap

Frå 7. juli 2023 har statsforvaltaren fått mynde til å avgjere saker om konsesjon til aksjeselskap etter konsesjonslova. Kommunane skal utgreie saka før ho vert sendt vidare til statsforvaltaren.


Publisert 01.03.2023

Oppfølging av eigarar av jordbruksareal som ikkje er i drift

Mange kommunar sender no ut brev for å avklare kvifor jordbruksareal ikkje er i drift. Då må eigar gje tilbakemelding til kommunen på om det er aktuelt å starte opp eiga drift eller leige ut areal til andre.


Publisert 07.12.2022

Eigar sitt ansvar for drift av jordbruksareal

Er du eigar av jordbruksareal som ikkje er i drift? Leiger du ut jorda di, men utan skrifteleg avtale? Då må du som eigar ordne opp slik at dette kjem i lovlege former. Vintermånadene er tida for å legge ein plan og inngå avtalar.


Publisert 27.04.2022

Webinar om driveplikt på jordbruksareal

Statsforvaltaren sitt webinar om driveplikt på jordbruksareal er no tilgjengeleg for alle som ynskjer meir kunnskap om regelverket.


Publisert 22.04.2022

Driveplikt på jordbruksareal

Brosjyren Jord i drift gjev ei kort oversikt over regelverket som gjeld driveplikt og jordleige.


Publisert 11.11.2021

Eigar har driveplikt på gardsbruk - nytt rundskriv

Alle som eig eit gardsbruk har varig driveplikt. Eigar er ansvarleg for å ha skriftleg avtale om utleige dersom han/ho ikkje driv jorda sjølv. Kommunen kan gje fritak frå driveplikta.


Publisert 08.03.2021

To hus på garden?

Ved søknad om å bygge bustad nummer to, eller kårbustad, på ein gard må det vurderast om huset er eit nødvendig tiltak for landbruksdrifta - ut frå ressursgrunnlaget på garden. Det må òg gis særskilt løyve for å kunne ta i bruk dyrka jord til eit slikt føremål.