Mánáidláhka
Mánáidláhka guoská vuollái 18-jahkásaš mánáide ja nuoraide, ja dat mudde váhnemiid geatnegasvuođaid mánáid ektui – ja mánáid vuoigatvuođaid váhnemiid ektui. Mánáidlágas mearriduvvo earret eará mo meroštallojuvvo áhččivuohta, váhnenovddasvástádus ja beaivválaš fuolaheapmi, mánáid ja váhnemiid goabbat bealát ovttastallanvuoigatvuohta ja váhnemiid geatnegasvuohta ealihit mánáideaset.
Ollu mearrádusat muddejit vuoigatvuođaid ja geatnegasvuođaid dalle, go váhnenguovttos eaba ása ovttas, ovdamearkka dihte jos soai leaba fárren sierralagaid dahje earránan. Jos ovttaseallin nohká, de váhnenguovttos sáhttiba ieža soahpat váhnenovddasvástádusas, bissovaš ássansajis, ovttastallamis ja ovttastallama mátkegoluin. Jos váhnenguovttos eaba soabat, de sáhttá goabbá nu vuolggahit ášši duopmostullui, gos ášši mearriduvvo. Ovdal ášši vuolggaheami váhnenguovttos ferteba boahtit soabadeapmái. Bearašsuodjaluskantuvrrain vástidit gažaldagaide soabadeami birra.
Váhnemiid ruđalaš gaskavuođat
Váhnemiid ruđalaš gaskavuođat gullet dábálaččat priváhtarievtti beallái. Ovttastallama mátkegoluid lea dábálaš juohkit boađuid sturrodaga mielde, jos váhnenguovttos eaba soaba juohkit goluid eará láhkai. Fylkkamánni sáhttá mearridit mo mátkegoluid galgá juohkit, jos eará vuohki go dábáleamos vuohki orru govttolaš. Nu sáhttá leat ovdamearkka dihte jos váhnemiid gaskasaš boahtoerohusat leat stuorrát ja go mátkegolut seammás leat stuorrát.
Fylkkamánni sáhttá dahkat soahpamušaid čadnin
Fylkkamánni sáhttá dahkat juridihkalaččat čadnin (bággenfámolažžan) soahpamušaid, mat gusket váhnenovddasvástádussii, bissovaš ássanbáikái, ovttastallamii ja mátkegoluide. Goabbáge váhnen ferte miehtat dasa, ahte Fylkkamánni gieđahallá ášši hálddahuslaččat. Jos mánná lea boarrásut go 15 jagi, de sáhttá Fylkkamánni meannudit ášši, vaikko dušše nubbi váhnen sávvá meannudeami. Váhnemat sáhttet maid ovddidit ášši duopmostullui.
Váhnemiin, geain ii leat váhnenovddasvástádus, lea mánáidlága vuođul liikkáge vuoigatvuohta oažžut dieđuid máná birra mánáidgárddis, skuvllas, dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalusas ja politiijas. Fylkkamánni lea váidalaninstánsa, gosa sáhttá váidalit jos lea gáibidan oažžut dakkár dieđuid, iige leat ožžon.