Verneområde

Oppdatert 20.12.2023

Den største trusselen mot naturmangfaldet i Noreg er at leveområde for dyr og plantar blir øydelagde og delte opp. Naturreservat, nasjonalparkar og andre verneområde bidreg til å ta vare på naturverdiar og bevare område av internasjonal, nasjonal og regional verdi. Verneområde kan også opprettast for å ta vare på eigenart og kulturminne i landskapet.

Forvaltning av verneområda

Ansvaret for å forvalte verneområda er delt mellom sentrale og lokale styresmakter. Statsforvaltaren er forvaltningsstyresmakt i dei fleste naturreservata. Frå 2010 har kommunar med areal i nasjonalparkar og større landskapsvernområde fått tilbod om å overta forvaltningsansvaret. Det er oppretta fleire interkommunale verneområdestyre. Ein statleg tilsett verneområdeforvaltar er sekretær for styra.

Forvaltningsstyresmaktene skal først og fremst handheve vernereglane og utarbeide forvaltnings- og skjøtselsplanar. Dei har også ansvar for informasjon og merking i verneområda. Dette gjer dei i samarbeid med Statens naturoppsyn (SNO).

Du kan ferdast i verneområda

Allemannsretten gir deg høve til å ferdast fritt i verneområda. All ferdsel må skje omsynsfullt, slik at dyr og plantar ikkje blir skadde eller forstyrra. I enkelte område kan det vere ferdselsforbod delar av året, som i hekke- og yngletida. Av omsyn til dyrelivet er det forbode å jakte i fuglefredingsområde og ein del naturreservat, men i mange verneområde kan du jakte og fiske så sant du har gyldig jakt- og fiskekort. Du kan fritt plukke bær og sopp.

Det er eit mål at motorisert ferdsel i verneområda skal avgrensast, både av omsyn til dyre- og plantelivet og faren for sporskadar, og for at ein skal kunne oppleve naturen utan forstyrrande bråk. Du kan søkje om å drive motorferdsel i eit verneområde. Det er Statsforvaltaren som behandlar søknaden.

Reglar for å fly dronar i naturen

Dersom du skal fly drone i naturområde, må du først sjekke om det er spesielle restriksjonar der du ønskjer å fly. Sjølv om du ikkje er i eit område med restriksjonar, må du sørge for at droneflyginga ikkje uroar til dømes fugle- eller dyreliv.

Dei generelle reglane for å fly dronar, finn du på Luftfartstilsynets nettsider om dronar og modellfly.

Kva andre reglar som gjeld for å fly dronar, avheng av kvar du er. Dersom området ligg i eit naturvernområde, må du undersøkje kva reglar som gjeld for akkurat dette området. Alle verneområde har ei verneforskrift som gir reglar for området. Miljødirektoratets nettsider har ei kartløysing som gjer det lett å finne ut om eit område er verna. I kartløysinga finn du også lenke til verneforskrifta som gjeld.

Som hovudregel er bruk av dronar forbode i nasjonalparkane og dei store landskapsvernområda. Dette er både av omsyn til dyrelivet, og av omsyn til friluftsliv og ro.

Dersom du ønskjer å fly drone i eit verneområde der det er forbode, må du først søkje om løyve. Søknaden skal sendast til den instansen som har forvaltningsmynde for verneområdet. Verneforskrifta har informasjon om kven som har forvaltningsmynde.

Vis meir


Publisert 22.01.2021, Sist endra 25.01.2021

Vi startar verneprosess for Kudalen naturreservat i Stad

Etter dialog med grunneigarane melder vi formell oppstart av skogvernprosess for Kudalen naturreservat i Stad kommune. Du er velkommen til å sende innspel til oppstartsmeldinga innan 16. februar 2021. 


Publisert 21.12.2020

Gratulerer med 30-årsdagen, Stølsheimen!

Fylkesmannen i Vestland gratulerer Stølsheimen landskapsvernområde med sine første 30 år! Det varierte landskapet strekk seg frå fjord til fjell, og er eit ynda turområde for mange.


Publisert 17.12.2020

Vi startar verneprosess for Buggestrondi naturreservat i Luster

Etter dialog med grunneigarane melder vi formell oppstart av skogvernprosess på Buggestrondi i Luster kommune. Du er velkommen til å sende innspel til oppstartsmeldinga innan 7. februar 2021. 


Publisert 15.12.2020

Sju nye skogreservat i Vestland

Fredag 11. desember vart 15 skogområde verna i Noreg ved kongeleg resolusjon. Sju av naturreservata er i Vestland, og fordeler seg jamt frå nord til sør, og fangar opp eit mangfald av artar og viktige naturtypar. Samla utgjer områda over 8 500 dekar.


Publisert 07.12.2020

Ja, må han leva! Jotunheimen 40 år

Vi gratulerer Jotunheimen og Utladalen med 40 årsdagen! Jotunheimen er ein av dei mest kjende og besøkte nasjonalparkane våre, og Utladalen landskapsvernområde inviterer til besøk inn i det særprega kulturlandskapet. Tre gonger tre hurra for jubilanten!


Publisert 30.11.2020

Aurland og Fjaler har fått nye naturreservat

På fredag vart 28 skogområde verna ved kongeleg resolusjon. To av dei ligg i Vestland fylke, i kommunane Aurland og Fjaler. Hundrevis av insektartar, soppartar og enkelte fuglar er avhengige av daud ved og gamal skog. Difor er skogvern så viktig, seier klima- og miljøminister Sveinung Rotevatn.


Publisert 05.11.2020

Ei uvanleg eigedomsgåve i Vingen

Det er ei uvanleg hending når det offentlege får ei unik gåve på meir enn 300 mål. Endå meir uvanleg er det at området inneheld den nest største konsentrasjonen av helleristingar i Noreg.


Publisert 03.11.2020

Kva skjer under overflata i Vestland?

Bambuskorall og nakensnegl, pigghå og tareskog - bli med på eit djupdykk i dei verdifulle naturområda langs kyst og fjord i fylket. Den marine verneplanen for Noreg omfattar fleire kandidatområde i Vestland.  


Publisert 23.09.2020

Marint vern: Høyringsframlegg for Stad og Dalsfjorden er sendt til godkjenning

Fylkesmannen i Vestland vart ferdig i august/september 2020 med høyringsframlegga for dei to marine verneområda Stad og Dalsfjorden. Dei to tilrådingane ligg no til fagleg gjennomgang og godkjenning i Miljødirektoratet. Mest truleg blir det høyring i løpet av seinhausten 2020.


Publisert 28.08.2020

Frivillig skogvern i Vestland

Naturmangfaldet i Vestland er under sterkt press. Frivillig skogvern er det viktigaste tiltaket for å ta vare på skognatur i Noreg. Her vil vi informera om dette arbeidet i Vestland.